Je brein is gebouwd om te overleven, niet om gelukkig te zijn.
Yup.
Het is waar.
Je brein is gebouwd om te overleven. Niet om gelukkig te zijn.
Herken je dat je soms zo geraakt kunt worden door iets kleins?
Of dat het gevoel dat je iets zou kunnen verliezen, minder van zou hebben of nooit zal krijgen?
Terwijl je je daarvoor prima voelde.
De goede bedoeling van je brein
Een diep gelegen structuur in je brein, de amygdala in het reptielenbrein, is continu op zoek naar gevaar. Het scant steeds je omgeving en de input die binnen komt. Dat heeft een geweldig goede bedoeling. Namelijk overleven. Het is belangrijk om gevaar snel te zien aankomen zodat je in actie kunt komen en jezelf veilig kunt stellen.
Nu zijn de situaties die wij als gevaarlijk ervaren niet meer letterlijk fysiek levensbedreigend. Een opmerking van iemand zijn is wezen maar een verzameling klanken. Zelfs het verliezen van een baan, is in essentie niet direct gevaarlijk. Maar dat deel van ons brein interpreteert het als bedreigend, zet een stressreactie in werking en we gaan in de bescherming, verdediging en vaak zelfs in de aanval. De moderne aanval bestaat uit oordelen, verwijten, ruzie maken en terugtrekken.
En allemaal vanuit de goede, onbewuste, intentie van het brein om je te beschermen.
Niet alleen fysiek gevaar kan bedreigend voelen. Maar juist uitsluiting, ergens niet meer bij horen, verlies van status en afwijzing interpreteert ons brein als bedreigend. Ooit was het namelijk van levensbelang om bij de groep te horen om te overleven. Daarom ervaren we deze situaties nog steeds als enorm bedreigend en stressvol.
Je bent veilig
Vaak hebben we alleen niet door dat we ons bedreigd voelen en onszelf gaan beschermen. We voelen ons eerder slachtoffer en halen uit of trekken ons terug. We vergeten dan iets heel belangrijks.
Wat we vergeten is dat we in essentie werkelijk, helemaal, veilig zijn.
Je bent er nog.
Je leeft.
Er is geen daadwerkelijke bedreiging.
Er is slechts de interpretatie van je reptielenbrein. Een oeroud gedeelte van je brein met als taak je in leven te houden. Dit wil niet zeggen dat je geen mogelijkheden hierin hebt. Die heb je zeker wel! En hoewel je brein in eerste instantie is gebouwd om je in leven te houden, kun je haar trainen in vertrouwen en veiligheid. En zo meer en meer ruimte te laten voor geluk.
Stappen van overleven naar geluk
Hoe verschuif je de focus van overleven naar gelukkig zijn?
Stap 1. Bewustwording
Word je bewust van de momenten waarop je je bedreigd voelt. Emoties als boosheid, irritatie en je slachtoffer voelen zijn goede indicaties. Stress ervaren is ook een heel helder signaal. Realiseer je dat je zelf de bron bent van dit gevoel en dat je je op een of andere manier bedreigd voelt.
Stap 2. Vieren
Complimenteer jezelf met het opmerken van het gevoel van bedreiging. Dat is echt al een enorm goede stap en dit bewustzijn ‘vieren’ leert je brein dat het goed en veilig is om het op te merken. Zo kun je er iets mee en vergoot je je keuzemogelijkheid.
Stap 3. Bedank je brein
Bedank je brein voor haar goede bedoeling jou veilig te houden. Boos worden dat ‘je je weer bedreigd voelt’ geeft alleen maar meer bedreiging en stress signaal.
Stap 4. Adem
Blijf bewust bij je gevoel en adem een paar keer rustig en diep in en uit. Verleng je uitademing. Hiermee geef je je brein het signaal dat je veilig bent en ontspan je lichaam en geest.
Stap 5. Herinner jezelf: ik leef nog
Terwijl je bij dit gevoel bent en rustig doorademt, herinner je jezelf er aan dat je veilig bent. Je zou kunnen zeggen: ‘Ik ben veilig. Ik ben ok. Ik leef nog. Ik heb het overleefd. Ik ben hier. Ik ben.’ Misschien klinkt het wat groot om jezelf eraan te herinneren dat je nog leeft nadat iemand een opmerking heeft gemaakt, maar onthou dat dat nou precies is waar het voor je brein om gaat: overleven.
Als je op deze manier dit oude deel van je brein hebt gekalmeerd, is er weer meer ruimte voor samenwerking me het nieuwere deel van je brein: de cortex. Vooral je prefrontale cortex, het gedeelte dat zich vlak boven de ogen bevindt, is actief als het gaat om verbinding voelen en het heeft invloed op emotieregulatie. Als de amygdala geen alarm hoeft te slaan, kunnen alle delen van je brein lekker samen werken als een geheel.
Door deze stappen te doorlopen, en te herhalen zelfs bij klein gevoelens van ongemak, train je je brein. Je traint je brein dat je veilig bent en maakt meer ruimte voor rust en geluk.
Heb je spirituele overtuigingen?
Zoals dat je in essentie je ziel bent of dat je een bewustzijn deelt met alles om je heen? Angst is een illusie, alleen liefde is echt? Herinner jezelf dan daar aan bij stap 5. Jij weet dat je in essentie nooit bedreigd kunt worden omdat je essentie groter is dan dit leven op aarde.
Het metafysische boek Een Cursus in Wonderen zegt: ‘In je niet-verdediging ligt je veiligheid.’ Dat is dit brein principe. Herinner jezelf er aan dat je niet werkelijk bedreigd wordt, je dus niet hoeft verdedigen en zo ervaar je je veiligheid.
En zo train je je brein voor geluk.
Wat het echt wel wil. Met veiligheid als voorwaarde.